Praca w godzinach nadliczbowych

Dzień wolny a może wypłata dodatkowego wynagrodzenia – co należy się pracownikowi wykonującemu obowiązki służbowe w dniu wolnym od pracy? Wbrew pozorom odpowiedź na to pytanie nie jest jednoznaczna. Praca w godzinach nadliczbowych, co do zasady łączy się z dodatkowym wynagrodzeniem. Ma miejsce wtedy, gdy jest realizowana ponad obowiązujące zatrudnionego normy czasu pracy, albo gdy obowiązki wykonywane są ponad przedłużony dobowy wymiar czasu pracy, wynikający z obowiązującego systemu i rozkładu czasu pracy. Jest ona dopuszczalna w razie: 1) konieczności prowadzenia akcji ratowniczej w celu ochrony życia lub zdrowia ludzkiego, ochrony mienia lub środowiska albo usunięcia awarii, 2) szczególnych potrzeb pracodawcy. Z powyższego wynika, że pracą w godzinach nadliczbowych jest praca powyżej norm dobowych, czy też przedłużonego dobowego wymiaru czasu pracy. Jeśli zatrudniony pracuje w podstawowym systemie czasu pracy, jego norma czasu pracy, tj. górna granica czasu, w którym pozostaje on do dyspozycji pracodawcy w ciągu doby pracowniczej oraz tygodnia pracy, wynosi odpowiednio 8 i 40 godzin. W związku z tym, osoba zatrudniona w podstawowym czasie pracy będzie wykonywała ją w godzinach nadliczbowych, jeśli będzie pracowała powyżej 8 godzin w ciągu doby pracowniczej (dobowe godziny nadliczbowe) oraz powyżej 40 godzin w tygodniu (tygodniowe godziny nadliczbowe). Warto też mieć na uwadze, że praca w godzinach nadliczbowych ma charakter wyjątkowy, a powyższy katalog sytuacji wynikający z art. 151 § 1 k.p., w których może być podejmowana przez pracownika, ma charakter zamknięty. Praca w nadgodzinach wiąże się również z dodatkowym wynagrodzeniem dla pracownika. Zgodnie z art. 1511 k.p. za pracę w godzinach nadliczbowych przysługuje mu wynagrodzenie składające się z dwóch elementów: - normalnego wynagrodzenia za pracę, - dodatku za pracę w nadgodzinach.